Bitcoin Nedir? | Yeni Başlayanlar için Cryptoradar Bitcoin Rehberi

Satoshi Nakamoto takma adlı bilinmeyen bir geliştirici, 3 Ocak 2009 tarihinde dijital para bitcoin'i piyasaya sürdü. Madenciliği yapılan ilk bitkoin bloğu, o güne ait The Times manşetini içeriyor: "Şansölye, bankalar için ikinci kurtarma paketinin eşiğinde". Bu mesaj, günümüzde dahi bitcoin topluluğunun yeni ve daha iyi bir para sistemi hayalinin sembolü olmaya devam ediyor.

‌Peki bitcoin gerçekten ne ve milyonların ilgisini neden üzerine çekti?‌

Bitcoin nedir?

‌‌Kısaca açıklamak gerekirse bitcoin, bir işlem veritabanına dayalı bir dijital para birimidir. Blok zinciri adı verilen yeni bir teknolojiye dayanan bu veritabanı, geleneksel yöntemlere kıyasla birçok avantaja sahiptir: merkeziyetsiz, anonim ve değiştirilemez. (Bunların neden önemli olduğuna daha sonra değineceğiz.)

Dolar veya euro gibi geleneksel itibari para birimlerinin aksine, bitcoin tamamen dijitaldir ve fiziksel olarak mevcut değildir. Bitcoin, madencilik adı verilen bir süreç ile elektronik olarak oluşturulur.

‌Günümüzde, bitcoin milyonlar tarafından ödeme yapmak ve değer tasarrufu için kullanılıyor. Bu değer tasarrufu nedeniyle dijital altın olarak da adlandırılıyor. Tıpkı altın gibi (doğal olarak sınırlı bir maden), maksimum bitcoin arzı da 21 milyon bitcoin ile sınırlanmıştır.

‌Bitcoin nasıl işliyor?

‌‌Bitcoin tamamen dijitaldir ve sadece bilgisayarlar ve bilgisayar ağları üzerinde mevcuttur. Bu ilk başta kulağa kaygılandırıcı gelebilir. Ama düşünecek olursanız, bugün kullandığımız paranın büyük bölümü dijital olarak banka hesaplarında, banka kartlarında veya kredi araçlarında saklanıyor. Ve nakit çekseniz dahi, üzerine 50 dolarlık banknotun basıldığı kağıdın neredeyse hiçbir değeri yoktur. Dolayısıyla, günümüzde neredeyse tüm para birimlerimiz tek bir faktör tarafından destekleniyor: güvenimiz.

Kriptografi

‌Bitcoin ağına olan güven matematik yoluyla kurulur (kulağa tuhaf gelebilir, ama bu doğru!). Açmak gerekirse, bitcoin, işlemleri ve ağını güvence altına almak için kriptografi kullanır. Bitcoin’in şifrelemesi güçlüdür ve hiçbir zaman hacklenmemiştir.

Ayrıca, bitcoin yazılımı açık kaynak olarak internette mevcuttur, bu da herkesin kaynak koduna bakabileceği ve iyileştirmeler önerebileceği anlamına gelir.

‌Blok zinciri

‌Buna ek olarak, bitcoin, tüm bitcoin işlemlerini kaydeden özel bir veritabanı olan blok zinciri nedeniyle de güvenilirdir. Blok zinciri değişmezdir ve dünya genelinde binlerce (belki de milyonlarca) bilgisayara dağıtılır.

Bir blok zinciri, kriptografik olarak güvenli bloklarınbir zincirinden meydana gelir (adını da buradan alır). Her blok, 10 dakikalık bir zaman çerçevesi içinde gerçekleşen tüm işlem verilerini içerir. Blok zincirine bir blok yazıldıktan sonra bir daha asla değiştirilemez.

Bitcoin blok zinciri, dünya genelinde on binlerce düğümde saklanır. Bu büyük sayı, işlem verilerini değiştirmeyi neredeyse imkansız hale getirir. Ve bugüne kadar, bir bitcoin işleminin manipüle edildiği tek bir olay dahi olmamıştır.

Pratikte bitcoin kullanımı

‌Tüm bunlar kulağa çok hoş geliyor, peki bunun pratikteki yansıması nedir?

Aslında bitcoin’in altında yatan teknolojinin nasıl işlediğini tam olarak bilmeniz gerekmez. Ne de olsa televizyonun nasıl çalıştığını da bilmiyorsunuz. Ama onu nasıl kullanacağınızı biliyorsunuz.‌

Bitcoin ve satoshi

Bu yazının yazıldığı tarihte bitcoin değeri yaklaşık 63.000$ seviyesindeydi. Bunun bir birim olarak günlük yaşamda gerçek anlamda pratik olmadığını görmek hiç de zor değil. Dolayısıyla, bitcoin’in daha küçük parçalarını kullanmak da mümkün.

En küçük bitcoin biriminin adı satoshi’dir. Bitcoin için satoshi, tıpkı dolar için sent gibidir. Her bitcoin 100.000.000 satoshi’ye bölünebilir (1.000 satoshi’nin günümüzdeki değeri yaklaşık 0.063$’dır).

Bitcoin cüzdanları

‌‌Bitcoin’ler cüzdan adı verilen şey içinde güvenle saklanır. Ödeme almadan veya ödeme yapmadan önce bir bitcoin cüzdanı kurmanız gerekir. Bitcoin cüzdanları, web uygulamaları veya bilgisayarınıza ve telefonunuza yüklediğiniz uygulamalar olabilir, ayrıca donanım cihazları veya hatta bir kağıt parçası da olabilir. Bu size biraz karmaşık geldiyse kripto para cüzdanları hakkındaki yazımıza bir göz atın.

Bitcoin nasıl alınır

‌Bitcoin almanın birçok yolu mevcuttur. Bunların en yaygını, bir kripto para borsasında bitcoin satın almaktır. Cryptoradar, banka havalesi, kredi kartı veya diğer ödeme yöntemleriyle bitcoin alabileceğiniz çok sayıda popüler borsayı listeliyor.

Bu borsaların çoğu aynı zamanda entegre bir bitcoin cüzdanıyla birlikte geliyor, bu nedenle ilk satın alımınızdan önce bir cüzdan kurma konusunda endişelenmenize gerek yoktur. Bununla birlikte, hackerlar tarafından hedef alındıkları bilindiğinden, lütfen kripto para borsalarının cüzdanlarında büyük tutarlar saklamayın.

Ödeme almak ve ödeme yapmak

Ödeme almak veya ödeme yapmak için bitcoin cüzdanı kullanmak oldukça basittir. Bu aslında bir banka hesabı kullanmaya çok benzer.

Bir ödeme almak istiyorsanız, yapmanız gereken tek şey göndericiye cüzdan adresinizi vermektir (tıpkı bir IBAN vermek gibi). Ödeme yapmak için ise ihtiyacınız olan tek şey alıcının cüzdan adresidir.

‌Bitcoin ödemelerinin değiştirilemez olduğunu bilmek önemlidir. Bu nedenle, bitcoin adresleri girerken daima dikkatli olun — bitcoin’lerinizi yanlış adrese gönderirseniz, onları sonsuza kadar kaybedersiniz.

Bitcoin’in avantajları

Bitcoin’i düşündüğünüzde, muhtemelen sunduğu en büyük avantajın güvenlik ve anonimlik olduğunu düşünürsünüz. Bunlar önemli özellikler olsa da, Satoshi Nakamoto bitcoin'i bundan çok daha fazlası olarak hayal etti: amacı düşük maliyetli, açık ve demokratik bir para sistemi yaratmaktı.

Güvenlik

Veriler, geleneksel olarak bir veya birkaç kurum tarafından yönetilen merkezi veri tabanlarında depolanır. Örneğin, banka hesabınızdaki tüm işlem kayıtları bankanız tarafından korunur. Bu da merkezi sistemleri, hackerlar gibi kötü niyetli kişilere karşı riskli hale getirir. Ama insan hataları da büyük zararlara neden olabilir.

Buna karşılık, bitcoin blok zinciri, on binlerce bilgisayara yansıtılan her bir işlemin açık bir kaydıdır. Böylelikle, bir saldırganın binlerce farklı sistem üzerindeki işlemleri manipüle etmesi gerekir.

Ayrıca, bitcoin kaynak kodu açık olduğu için, teorik olarak veri kaybına yol açabilecek güvenlik açıkları kolaylıkla keşfedilir ve bu güvenlik açıkları, bilgi güvenliğine ayrılmış kapasitesi sınırlı olan merkezi bir kurumdan daha hızlı çözülür.

Anonimlik

İşlemler herkesin görebileceği şekilde blok zincirine kaydedilse de, bitcoin pratikte anonimdir. Bir satoshiyi sahibine bağlayan tek bilgi cüzdan adresidir.

‌Bununla birlikte, bitcoin sıklıkla tamamen anonim değildir. Bir bitcoin borsasında bir hesap açtığınızda, genellikle kimliğinizi doğrulamanız istenir (kara para aklamayı önleme prosedürlerinin bir parçası olarak). Dolayısıyla, bu borsada kullanılan cüzdan adresi adınız ile ilişkilendirilir.

Eşler Arası

Bitcoin ağı, eşler arası bir ağdır. Bu da, bitcoin ağındaki kişilerin, güvenilir bir üçüncü taraf olmadan doğrudan birbirleriyle işlem yapabileceği anlamına gelir.

Bu kulağa çok ilginç gelmese de, aslında ödeme teknolojilerinde bir tür atılımdır. Yüzyıllar boyunca insanlar paralarını korumak ve kendi adlarına ödeme yapmak için bankalara ya da mülk satın alma gibi işlemleri onaylamak için noterlere güvendiler.

Bu güvenilir aracılar, ekonomi sisteminde büyük bir pay alırlar. Örneğin, kredi kartınızı her okuttuğunuzda, satıcı, ödeme işlemcisine gelirinin %2-5'ini öder.

Bitcoin’de aracıya ihtiyaç yoktur. Hesabınızı (yani bitcoin cüzdanınızı) kendi başınıza kolayca yönetebilirsiniz ve bir ödeme işlemcisine ihtiyaç yoktur. Bu da ödemeleri daha ucuz yapar. Örneğin, bu yazının yazıldığı tarihte 1.000.000 dolar değerinde bitcoin transfer ederseniz, bu size sadece 2,11 dolara mal oluyordu.‌

Kadastro gibi şeyler dahi bir gün bir blok zinciri tarafından yönetilebilir ve akıllı sözleşmeler adı verilen mülk satın alımlarını kolaylaştırabilir. Bu akıllı sözleşmeler, işlem ayrıntılarını içerecek şekilde programlanacaktır. Akıllı sözleşmeye bir ödeme yapıldığında, kadastroda mülk sahibi değişir.‌

Merkeziyetsizleştirme

‌‌Günümüz dünyasında para politikası merkez bankaları ve devletler tarafından kontrol edilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri merkez bankası, Federal Reserve (Fed) veya Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi tekil kuruluşlar, bir gecede paramız üzerinde büyük kararlar verebilir. Faiz oranlarının belirlenmesi, para arzının artırılması veya sermaye hareketi kısıtlamalarının uygulanması gibi.

Bu kurumların başkanları maalesef halk tarafından seçilmemekte, cumhurbaşkanı ve başbakanlar tarafından atanmaktadır. Bu da halka değil, siyasilere hizmet edebilecekleri anlamına gelebilir.

Bitcoin tamamen farklıdır. Kimse bitcoin'in başkanı değildir ve tüm kararlar bitcoin ağlarındaki tüm madencilerin demokratik konsensüsüne dayalı olarak alınır. Sonuç olarak, tek bir varlığın, hatta tek bir politikacının kripto paranın yörüngesini etkilemesi mümkün değildir.

Sansüre karşı dayanıklılık

Ne yazık ki, politikacılar bazen kişisel hedeflerine (veya elit bir kesimin hedeflerine) ulaşmak için para politikası üzerindeki güçlerini kötüye kullanırlar.

‌‌Bu durum özellikle Venezuela gibi diktatör rejimlerinde gözlemlenebilir. Ancak Batı Dünyasında para politikası dahi siyasi hedeflere ulaşmak için gittikçe daha fazla kullanılıyor. Örneğin, Yunan finansal sistemi üzerindeki yükü sınırlamak için 2010 ile 2018 arasında Yunanistan vatandaşlarının, banka hesaplarından yalnızca sınırlı miktarda nakit çekmelerine izin verildi.

Bitcoin, bu tür gelişmeler ile tamamen taban tabanadır. Global ve dijital bir para birimi olan bitcoin, günlük siyasete veya ulusal sınırlara tabi değildir. Bitcoin tek bir kurum tarafından kontrol edilmez, yasaklanamaz (ABD Kongresi tarafından tanındığı üzere) ve ona herkes erişebilir — ihtiyacınız olan tek şey bir internet bağlantısıdır.

Sabit Arz

Günümüz dünyasında para arzı merkez bankaları ve bankalar tarafından kontrol edilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri merkez bankası Federal Rezerv gibi tek bir kurum, 2020 koronavirüs pandemisi sırasında görüldüğü gibi para arzını trilyonlarca dolar artırmaya karar verebilir.

Ama para arzını sadece Fed artırmakla kalmaz, bankalar da bunu yapabilir. Bu sürece kredi oluşturma adı verilir. Bunun anlamı, bankaların kişilere ve işletmelere borç vererek para yaratabilmesidir. Bu parayı güvence altına almak için banka, bu kredinin küçük bir kısmını ABD Merkez Bankası’na nakit olarak yatırmak zorundadır.

Bu para sisteminin sonucu enflasyondur. Belli bir miktar enflasyon hiç de kötü olmasa da, mevcut finansal sistem tasarruf yerine krediyi teşvik eder. Dahası, büyük kredi kuruluşları (ve bunların en büyüğü devlettir) borçlarını azaltmak için para arzını artırmaya yönelik bir teşvike sahiptir. Geçmişte bu, para birimlerinin tamamen değersiz hale geldiği sayısız hiperenflasyon örneği yaşanmıştır.

Buna karşılık, bitcoin arzı sabittir. Hiçbir zaman 21 milyondan fazla bitcoin var olmayacaktır (bitcoin topluluğunun para arzını artırmak için demokratik bir karar vermemesi halinde.) Bu da bitcoin kullanıcılarının koinlerini harcamak veya borç almak yerine koinlerini elde tutmalarının ödüllendirildiğianlamına gelir.

Bitcoin yatırımı nasıl yapılır

Artık bitcoin hakkında çok şey öğrendiğinize göre, muhtemelen bu kripto paraya yatırım yapmaya başlamak için sabırsızlanıyorsunuz. Şanslısınız ki bundan da bahsedeceğiz.

Bitcoin borsaları

Bitcoin, bitcoin borsaları adı verilen yerlerde işlem görür. Bu platformlar prensipte bir borsa gibi çalışır — sadece internette çalışmaları dışında; yani haftanın yedi günü, istediğiniz zaman bitcoin işlemi yapabilirsiniz.

Ama, hemen önünüze çıkan ilk en iyi kripto para borsasına kaydolmamalısınız. Bunun yerine, size ve ihtiyaçlarınıza uygun bir borsa aramalısınız. Göz önünde bulundurulması gerekenler:

• Ödeme yöntemleri: tercih ettiğiniz ödeme yönteminin desteklendiğinden emin olun.
• Ücretler ve fiyatlar: borsalar, ücretler veya piyasa fiyatı üzerinden kâr payı alarak para kazanır. Bu ücretler genellikle işlem başına %0,1 ile %10 arasında değişir. Bu nedenle, size sunduğu kolaylık ile ücretler arasında iyi bir denge aramak önemlidir.
• Kullanıcı deneyimi: bitcoin işlemlerinde yeniyseniz, kullanımı kolay bir arayüz sunan bir borsa seçmek iyi bir fikir olabilir. Bunu yapmak daha bilinçli yatırım kararları vermenize yardımcı olur ve hata yapma risklerini azaltır.
• Güvenlik ve güven: muhtemelen karanlık bir sokakta tanıştığınız ne idiği belirsiz bir satıcıya hayat birikiminizi emanet etmezdiniz. Bunu internette de yapmamalısınız. Durum tespiti yaptığınızdan ve tercih ettiğiniz borsaların iyi bir güvenlik geçmişine sahip olduğunu kontrol ettiğinizden ve Cryptoradar     veya Trustpilot     gibi platformlarda diğer müşterilerin incelemelerini okuduğunuzdan emin olun.

Cryptoradar, bitcoin fiyatı karşılaştırması özelliği ile güvenilir bir bitcoin borsası bulmanız yardımcı oluyor. Arama kriterlerinizi yönetmek için ekranın solundaki filtreleri kullanın ve ihtiyaçlarınıza uygun borsalar listesinde gezinin.

Bir borsaya kaydolmak

‌‌Bitcoin borsasını seçtikten sonra sıra kaydolmaya gelir. Bu genellikle herhangi bir internet platformuna kaydolmak kadar kolaydır: sadece adınız ve e-posta adresiniz gibi temel bilgileri girmeniz yeterlidir.

Ancak çoğu zaman bitcoin almadan önce kimliğinizi doğrulamanız gerekir. Borsa sizden kimlik belgelerini (pasaportunuzun bir kopyası ve yakın tarihli bir elektrik faturası gibi) yüklemenizi veya bir destek temsilcisiyle görüntülü sohbete katılmanızı isteyecektir.

Bitcoin nasıl alınır

‌Bitcoin satın almak aslında bu sürecin en kolay kısmıdır. Kimliğinizi doğruladıktan sonra tek yapmanız gereken borsanızın satın alma veya işlem bölümüne gitmek ve bitcoin almaktır.

‌‌Borsadan borsaya fark göstermekle birlikte, bitcoin saton alırken kredi kartı ile ödeme yapabilirsiniz veya önceden banka havalesi yoluyla para yatırmanız gerekir.

‌Ve son bir şey...

‌İlk bitcoin alımınızı yaptığınız için sizi tebrik ederiz! Ama işiniz burada bitmiyor.‌

Büyük kripto para borsaları hackerların popüler hedefleri arasındadır. Bir borsayı hacklemenin çok büyük mali ödülleri vardır, potansiyel olarak başarılı bir hackten milyarlarca dolar kazanılabilir.

Bu nedenle uzun vadeli yatırımlarınızı kendi başınıza yönettiğiniz bir bitcoin cüzdanına çekmelisiniz. En temel bilgilerden, hangi cüzdanların güvenli olduğu ve sizin için uygun olabilecek diğer bilgileri sağlayan kripto para cüzdanları hakkında bir yazı hazırladık.